Jason Ricci was al heel jong gebeten door de (blues)muziekmicrobe. Op zijn 14de begon hij mondharmonica te spelen, en het instrument heeft nog steeds niet al zijn geheimen losgelaten. In Ricci hoor je echo's van Little Walter en Paul Butterfield, maar waar de Amerikaan vooral voor gekend is, is zijn snelheid. Hij jaagt er ongegeneerd noot na noot door, en is ook niet bang om allerlei andere muzikale invloeden in zijn muziek te verwerken.
Ricci is een getormenteerd mens, met verschillende drank- en drugsverslavingen op zijn conto, inclusief aanvaringen met het gerecht: de binnenzijde van een gevangenis heeft geen geheimen meer voor hem. Maar sinds enkele jaren is hij terug op het rechte pad, en mag hij de VS uit om te toeren.
Een interview met Jason Ricci is een belevenis. Ook voor hem, want de Amerikaan is een praatvaar, altijd klaar om zijn woordje te plaatsen. Op het moment dat hij iets zegt, meent hij het 100%. Hij smijt zich even hard als op een podium, en gaat geen enkele lastige vraag uit de weg.
Maar, nam hij ons constant in de maling? Oordeel zelf, het begon alvast goed...
Wie heb je bij op deze tournee?
Ze noemen zichzelf ‘The Bad Kind’, en die naam is heel toepasselijk. Het zijn topmuzikanten, maar als mens iets minder top. Ik ook hoor.
Ze komen uit New Orleans, net als ik, en we kennen elkaar al een tijdje. De groep is samengesteld door John Lisi toen ik nog in Indiana woonde, want ik mocht de staat niet uit. Ze kwamen me dus af en toe halen om op te treden. Behalve John op gitaar is er natuurlijk nog Andy Kurz op basgitaar, gitarist Sammy Hotchkiss en drummer Adam Baumol.
Hoe zie je jezelf evolueren als muzikant?
Ik speel nu meer akkoorden. Ja, ik weet het, ik gebruik graag allerlei rare geluiden en elektronica, en ik speel ook heel snel. Dat is mijn handelsmerk, maar ik wil me nu verdiepen in de natuurlijke klank van de mondharmonica. Ik ben ook geïnteresseerd in een techniek die ‘tongue blocking’ heet. In de muziek draait alles rond timing, en sinds ik terug in New Orleans woon, ben ik me daar weer bewust van. Die manier van spelen gaat trouwens goed samen met drums en tuba's.
Was je hier 10 of 15 jaar geleden ook al toe in staat?
Nee, toen wou ik me altijd helemaal uitleven, en moest ik gek doen, en zo gek mogelijk spelen, want ik wou klinken als een gitarist, of als Charlie Parker of John Coltrane. Ik was jong en in mijn hart voelde ik dat ik zo moest spelen. Maar ondertussen ben ik 42 en heb ik al heel wat meegemaakt. Ik ben niet meer zo kwaad op de wereld. Ik heb ook niks meer te bewijzen, wat ook wel gevaarlijk kan zijn (lacht). Ik speel nu wat ik wil, en wat volgens mij goed klinkt, en de mensen houden er blijkbaar van.
Je bent al lang bezig ook…
Al meer dan 20 jaar!
.. en wat is de belangrijkste les tot nu toe?
Het lijkt wel een universele wet van aantrekking: wanneer je tevreden bent met je leven, dan pas hebben de mensen interesse in je. Dat is ook zo in de muziekindustrie: als je veel concerten gepland hebt, dan wil ineens iedereen je boeken. Als je veel platen verkoopt, dan willen ze ineens dat je nog een plaat maakt. En wanneer je geen geld nodig hebt, dan ineens stroomt het binnen.
Vorig jaar heb je samen met JJ Appleton 'Dirty Memory' gemaakt. Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?
Hij belde me op, hij had op Youtube enkele filmpjes gezien en hij wou met mij werken. Ik was op dat moment echt uit vorm, zowel muzikaal als fysiek, ik kwam net uit een donkere periode. Ik ging naar New York, en speelde 4 songs in, maar toen waren die enkel voor Youtube bedoeld. Ik was ervan overtuigd dat ik een slechte job gedaan had, ik zou gewoon het geld aanvaarden en dat was het dan. Toen JJ me later de tapes stuurde, was ik onder de indruk van wat iedereen gedaan had, mezelf incluis. Ik belde hem op en stelde voor om nog 6 songs te doen, zodat we een volledig album hadden. Ik ben er echt trots op, want ik kreeg de kans om akoestisch te spelen. Iedereen die denkt dat ik constant vertrouw op mijn pedalboard, kan nu eens en voor altijd van gedacht veranderen!
Waren de songs al op voorhand geschreven?
Sommigen wel, door JJ, er zit er ook een in die volledig over mij gaat, en over mijn leven '(At the Wheel again'). En ik heb 'Demon Lover' in de gevangenis geschreven, en 'New Man' is een ouder lied.
Hoe hebben jullie de covers gekozen?
Dat zou je aan JJ moeten vragen, want hij heeft ze gekozen, waarschijnlijk omdat hij er goed gitaar kon op spelen. Wel dat is alvast de reden waarom ik ze zou kiezen (lahct).
En dat was voor jou geen probleem?
Ik vond het heel leuk om met hem te spelen, en ook met Tim Buffet en Neil Haydler, die ook uit Indiana komt.
Je bent ook al heel lang bevriend met JP Soars.
Dat is een leuk verhaal, ik ken hem inderdaad al heel lang, sinds 1997 of 1998 denk ik. Ik woonde in Florida toen, later ben ik verhuisd naar Nashville. Rond 2003 belde ik hem op, omdat ik een gitarist nodig had voor 'The New Blood’. Er waren al 17 concerten geboekt, maar JP kon het niet doen, omdat hij nog met zijn metalgroep toerde. Hij raadde me aan om te werken met Shawn Starski. Ik vraag me wel eens af hoe het zou gelopen zijn met JP erbij. We hebben nu weer regelmatig contact met elkaar, vroeger ging dat moeilijker met al mijn problemen.
Je bent altijd eerlijk geweest over je drugsverslavingen. Wat houd je nuchter nu?
God. Ik zweer het. Het klinkt misschien abstract en in 2016 is dat niet echt een populair antwoord.
Ik formuleer het even anders: mensen hebben me nooit nuchter gehouden, geld heeft me nooit nuchter gehouden, en het perfecte lijf, porno of seks ook al niet. Zelfs muziek, een carrière, of eerbetuigingen hielden mij niet nuchter, en mijn ego of mijn trots al helemaal niet. Ik heb dat allemaal geprobeerd tijdens de 12 jaar dat ik nuchter was (van 1998 tot 2010). Ik voelde me rot- en rotslecht. Dus mijn definitie van wie of wat ‘God’ is? Alles, behalve wat Jason denkt dat goed is voor Jason.
Dat wil niet zeggen dat ik niet af en toe probeer mijn zin door te drijven, maar ik heb nu sneller door dat ik de verkeerde kant aan het opgaan ben. Dan denk ik bijvoorbeeld ‘Als ik die chocolade croissant eet, dan zal ik me goed voelen. Of als ik eens extra naar de fitness ga, dan zal ik me goed voelen en gelukkig zijn'. Maar ik ben nooit echt gelukkig. Geen enkele menselijke kracht, een auto, een goeie job, een persoon, een interview, een festival, een Grammy of een BMA, geen van die dingen kan me gelukkig maken. Want dat zijn allemaal materiële dingen, en die verdwijnen. Als je die hebt, wil je alleen maar meer en meer. Ik wil alles, of ik ben niet tevreden. En ik moet hard werken om alles te krijgen, en dan verwaarloos ik de mensen rondom mij die echt iets betekenen.
Ik ben een spiritueel wezen: wat doen we hier, waarom zijn we hier? Als je niet in een God gelooft, als je een atheïst bent, en je gelooft alleen maar dat dit het is, dan heb je maar een kleine periode om het waar te maken. En dan moeten we ook nog uitvogelen wat we hier komen doen en wat belangrijk is in het leven. Geld alvast niet, dat kan ik je vertellen.
Wat is dan wel belangrijk?
Dat is moeilijk in woorden uit te drukken. Wat belangrijk is, is geven, en onvoorwaardelijke liefde. Anderen proberen te begrijpen, eerlijkheid, integriteit, nederigheid. Die dingen vind je niet zomaar. Wat ik doe in de muziekbusiness is leuk, maar verleidelijk. Het verleidt me elke dag. Zoals die chocolade croissant (lacht).
Je bent ook altijd open geweest over je geaardheid.
Ook al ben ik nu verloofd met een vrouw, en gaan we binnenkort trouwen, dan nog verandert dat het feit niet dat ik mij aangetrokken voel tot mannen. Ik voel me nog altijd een homo, en dat is geen probleem voor haar.
Ik had het niet zien aankomen. Ik was al eens eerder verliefd geweest op een vrouw, maar dat is slecht afgelopen: we deden alleen maar de verkeerde dingen, we zaten aan de heroïne. Ik vloog de gevangenis in, zij werd het land uitgezet, want ze kwam uit Frankrijk. Toen ik uit de gevangenis kwam, ontmoette ik een andere vrouw, maar in het begin waren we alleen maar goede vrienden. Geleidelijk aan werd het meer.
Maar ik was eigenlijk ook altijd al aangetrokken tot vrouwen, ik wou ze alleen niet kussen, of handjes houden, of samen naar de cinema gaan. Die dingen voelden dan weer heel natuurlijk en vanzelfsprekend aan bij mannen. Ik voel me meestal ook meer emotioneel aangetrokken tot mannen dan tot vrouwen. Maar mijn verloofde is de uitzondering, en we hebben een hele goede relatie.
In het verleden liet je je al eens ontvallen dat je het spijtig vond dat niet meer muzikanten uit de kast kwamen. Hoe is de situatie in 2016?
Verschrikkelijk, erger dan ooit tevoren. Ik ken heel wat muzikanten die het goed doen, en dan denk ik ‘Hoeveel awards moet je nog winnen vooraleer je er in het reine mee bent? Of hoeveel aanvaarding heb je nodig vooraleer je denkt dat je carrière niet in gevaar is?’. Ik vind het erg, voor zover ik weet zijn enkel ik en Earl Thomas er eerlijk over, en ik wou dat Earl er nog meer over sprak.
Er zijn heel wat muzikanten die hun geaardheid verborgen houden, zeker in de blues. Weet je, ik zag onlangs op MTV Duitsland videoclips waar jongens elkaar kussen, en dat is helemaal geen probleem. En dan vragen ze zich in de blueswereld af waarom ze geen jonger publiek kunnen aantrekken? Ze steken weg wie ze zijn, en gedragen zich alsof we nog in de jaren 50 leven! De jongeren willen teksten horen over dingen die echt zijn, over iets wat nu gebeurt. Iedereen zit op de kap van Miley Cyrus en Taylor Swift, maar zij zijn succesvol omdat ze wel oog hebben voor de jongeren.
Veel bluesmuzikanten zijn bang om zichzelf te zijn op het podium, en dan heb ik het niet alleen over homo of hetero zijn. Ze zitten in een veilige oubollige outfit, met een oubollig kapsel en ze draven maar door over ‘respect hebben voor de traditie’. Maar ze zijn vergeten waar de blues vandaan komt, dat het vroeger draaide om seksualiteit, het breken van de regels, innovatie. Dat is wat Little Walter, Howlin' Wolf en Muddy Waters deden. En misschien klinken zij nu niet meer innovatief, maar in hun tijd waren ze dat wel. Ik begrijp niet dat niet meer muzikanten daar over nadenken. Als iedereen iets doet, dan brengen we beetje bij beetje verandering.
Misschien zijn ze tevreden, of bang?
Dat is geen probleem. Ik hou van de muziek die die mensen maken, ik heb heel wat platen van hen, en soms koop ik ook platen. Maar is dat de muziek die ik opzet wanneer ik echt muziek nodig heb? Nee.
Ik weet het, de mensen zeggen van mij ‘Hij speelt teveel noten, hij denkt teveel na, het komt niet uit zijn hart.’ Maar dan moeten ze eens goed luisteren naar mijn teksten, luister waarover ik zing, kijk naar me terwijl ik al die noten speel. Durf je dan nog te zeggen dat ik het niet meen, dat het niet uit mijn hart komt en dat ik niet speel alsof mijn leven er vanaf hangt? Kunnen zij hetzelfde zeggen?
Je hebt heel wat tattoos, maar ik ben voornamelijk geïntrigeerd in die '93' op je keel.
Het staat voor 'Love and Will', meer specifiek 'Do as thou wilst shall be the whole of the law. Love is the law, love under will'. Dat is een quote uit 'Liber L vel Legis', ook nog 'The Book of the Law' genoemd. Het is een boek van Alisteir Crowley, met hele mooie gedichten, en ik heb er nog niks in ontdekt dat niet waar is.
Maar als ik al mijn tattoos kon verwijderen, dan zou ik het doen. Want dan zouden de flikken mij niet zo snel kunnen vinden.